Bulgurluk buğday, yörede “sarıbursa” denilen kırmızı, sert buğdaydan olur
Buğday kalburlardan elenir Elendikten sonra suda yıkanır, kara kazanlarda hedik yapılır Evin damına serilen bezler üzerinde kurutulur Sonra içindeki ot tohumları vb temizlenir Daha sonra değirmene götürülerek, dinkte döğdürülür, kabuğunun çıkması sağlanır Savrulur ve öğütülür, “bulgur” adını alır Eve getirilen bulgur, kalburlarla savrulur, savrulma sonucu çıkan kepekli bulgura “pıtpıtı” veya “pıtik” denilir Sonra bulgur elenerek boylara ayrılır: 1- Baş bulgur (iri bulgur, irinti) : Dolma yapımı, batırma, pilav ve tevek sarmasında sıklıkla tercih edilir
2- Orta bulgur : Pilav vb
de tercih edilir 3- Düğür (düğürcek, simit, sümüt) : Bulgurun en ufağıdır
Özellikle yaşlılar, dişi kalmayanlar simit bulgurdan yapılmış pilavı tercih ederler Düğürden kısır, çiğ köfte de hazırlanır 4- Pıtpıtı (pıtik) : Pıtpıtı çorbası yapıldığı gibi, hayvanların yemlerine de katılarak değerlendirilir
5- Bulgurun ölüsü : Bulgur elenirken baş bulgurdan daha iri, genellikle haşlanmış buğdayın ikiye bölünmüşü en üstten el ile toplanarak ayrılır
Buna bulgurun ölüsü denilir Pilav yapımında kullanıldığı gibi baş bulgura karıştırılarak da kullanılır Bulgurları korumak için bulgur çeşitlerinin konulduğu bez torbaların içine az miktarda tuz karıştırılır
GENDİME (DÖĞME)
Kaynatılmış buğdaydan yapılır
Bu haşlanmış buğday değirmen sokularında döğülerek elde edilir Bundan çorba ve aşure yapılır YARMA (KÖFTELİK)
Buğday değirmende sokuda döğdürülür
Unlu bir görünümdedir Köfte yapımında kullanılır YARMACA
Kara nohut el değirmeninde çekilerek iki parçaya bölünür
Bu nohut türü çorba ve pilav yapımında kullanılır Bazı tahıllardan taze olarak (firik) yararlanıldığı gibi arpa, buğday ve nohutun kavurması da yapılır
NOHUT KAVURGASI
Nohut önce tuzlu suda ıslanır
Tencerede biraz haşlanır Ekmek sacı içine dökülerek, süpürge ile karıştıra karıştıra kavrulur BUĞDAY KAVURMASI
Buğday saçta kavrulur
İçine susam da katılabilir ARPA KAVURGASI
Siyah arpa bir harar çuvalına konularak yere çarpıla çarpıla kabuğunun soyulması sağlanır
Sonra savrulur Bu yapıldıktan sonra ekmek sacının içinde kavrulur BUĞDAY FİRİĞİ
Olgunlaşmaya yüz tutmuş buğday başakları saplarıyla birlikte toplanır
Ateşte ütülerek kızartılır Sonra başaklar avuç içinde ovalanır, savrularak taneler alınır ve yenilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder