Malzemeler (10-12 Kişilik)
1kg. domates
4 adet patlıcan
10 adet kapya biber
1 çorba kaşığı tuz
1 çorba kaşığı şeker
½ çay bardağı zeytinyağı
6 diş sarımsak
4 adet patlıcan
10 adet kapya biber
1 çorba kaşığı tuz
1 çorba kaşığı şeker
½ çay bardağı zeytinyağı
6 diş sarımsak
1 kg. domatesin kabuklarını soyarak Robolio’da sos haline getirin. Bu esnada lezzeti yükseltmek için 6 diş sarımsak da ekleyin. Bu sos kıvamındaki domatesleri bir tencerede yarı miktarına inene kadar kaynatarak, çektirin. Domatesleri kolay soymak metodunu ipuçları bölümünden izleyebilirsiniz. Bir yandan da 4 adet patlıcan ve 10 adet kapya biberi közleyin. Közlenen patlıcanın ve biberlerin kabuklarını rahat soymak için üzerini streçleyerek bir kapta terletin. Bu yöntemle kabuklardan ne kadar çabuk kurtulacağınıza inanamayacaksınız. Daha sonra biberlerin ortasını açıp kalan çekirdekleri temizleyin ve ardından biber ve patlıcanları Robolio da ayrı ayrı çekin. Bu püre kıvamına gelen karışımı da sos haline getirdiğiniz tencereye ilave edin. Son olarak üzerine 1 çorba kaşığı tuz ve şeker ve ½ çay bardağı zeytinyağı koyup, iyice karıştırın. Lutenitza yenmeye hazır artık. İsterseniz buna sirke de ekleyebilirsiniz, inanılmaz yakışıyor bu lezzete! REFİKA DAN
ev yapimi salca (bulgaristan usulu).bulgaristan gocmeni arkadas tayfasi sayesinde tattigim ve tiryakilik yapan bi sey kesinlikle.
bulgaristan mutfaginin bastaci olan gida maddesi..
ev yapimi olanlari bulundugu gibi fabrikasyon olanlari da mevcut olup bir nevi biber salcasidir.. ama salcadan cok sosa benzer.. binbir cesit turu vardir.. kimisinde patlican ezmesi, kimisinde domates, kimisinde degisik turden baharatlar bulunur ki en guzeli* ev yapimi ve poylu olanidir..
bulgaristan ketçapı denebilir. içinde hem domates hem de biber vardır, ev yapımı olanlar muhteşemdir(her nekadar yapana bağlı olsa da). fabrika üretimi olanlarının da çok çok güzel olanları vardır. ne yazıkki türkiyede bulunmaz. aslında salsa sosu denen şey biraz andırmaktadır, ama kesinlikle lütenitsa kadar güzel değildir.
apetitka seklinde bir kardesi de vardir.
mükemmel ötesi bir şey. bundan iyi yapan ailelerden buldurup kavanozlar dolusu yaptırın efem. hazırını kesinlikle yemeyiniz. yapımı çok zormuş ama ortaya çıkan şeye değiyor. bi kaç sene oldu yemeyeli nerde göçmen arkadaş görsem yalvarıyorum senede 1-2 kavanoz getiriyorlardı şimdi onlar da yok be..peh.. ölümcül leziz bişey bu yahu..
2012 editi : artık çoğu evde yapılmayan (zor olduğu için) penguen marka ajvarın tadına yakınlaştığı leziz yiyecek.
salçalık domates, tuz, yağ, kırmızı biber, közlenmiş patlıcan, sarımsak, sirke ve opsiyonel olarak havuçtan müteşekkil; tadına doyum olmayan kahvaltılık sos. tarifi için (bkz: http://www.hafif.org/yazi/lutenitsa)
liutenitza adıyla anılan salça.
LUTENİTSA (Kahvaltılık Sos, salça)
Kışlık hazırlıklarımıza azıcık açıklık getirelim di mi..
Bir Bulgar sosu olan Lutenitsayı ilk defa geçen sene hazırlamıştım..
Çok lezzetli bir sos olduğunu itiraf etmeliyim..
Göçmen kardeşlerimiz bu sosu büyük kazanlarda kilolarca hazırlayıp
tüm kış boyu büyük bir lezzetle tüketiyorlarmış..
İster kahvaltıda ekmek üzerinde ister makarnada sos olarak kullanın.
Yapımı her ne kadar zahmetli de olsa 1 gününüzü ayırmaya değecek bir lezzet.
Lütenitsanın marketlerde hazır yapılmış olanı da satılıyor..
Evde yapılan lütenitsa sadece maliyeti ile değil,(maliyetsizliğimi desem acama) aynı zamanda içeriğinin (katkı maddeleri ,renklendiriciler vs vs)ne olduğunu bildiğinizden dolayı daha sağlıklı olacaktır..
Malzemeler
3 kilo domates
2 kilo etli kırmızı biber
1 kilo patlıcan
Yarım kilo havuç
1,5 çay bardağı sirke1 baş sarmısak
acı biber(isteğe bağlı)
2 yemek kaşığı tepeleme tuz
1 yemek kaşığı toz şeker
1 su bardağı zeytinyağı
Yapılışı
Kırmızı biberi yıkayalım ve bir kaç yerinden deldiğimiz patlıcanlarla birlikte közleyelim, kabuklarını ve çekirdeklerini temizleyelim; bıçakla doğrayıp bir kenara alalım..
Domateslerin kabuklarını soyalım doğrayalım.
Havuçların kabuklarını kazıyalım rendeleyelim
Hazırladığımız tüm bu sebzeleri pişirmek üzere derin bir tencereye alalım ve orta ateşte sos koyulaşana kadar ara ara karıştırarak kaynatalım..
Bu aşamadan sonra sosu el blendırından geçirelim.
Tuz, şeker, sirke,zeytinyağ ve rendelediğimiz sarmısağı ilave edip koyulaşana kadar ateşte karıştırmaya devam edelim
Sosumuz suyunu çekip koyu bir kıvam alınca, kaynar kaynar kuru cam kavanozlara paylaştıralım , kavanozların kapaklarını sıkıca kapatıp ters çevirelim..
...
Lutenitsamız hazırdır artık kahvaltıda kızarmış ekmekle yiyebilirsiniz.
*Biber ve patlıcan közleme işini ocağınızın üzerinde yapabileceğiniz gibi daha pratik olması açısından fırınınızın ızgara ayarında da yapabilirsiniz..
En güzeli ve lezzetli olanı odun ateşinde közlenmiş olanıdır oysa..
*Kavanozlarınızı ters şekilde 6-7 saat üzerine bir örtü örter bekletirseniz daha iyi olur
*Kavanozları güneş görmeyenserin bir yerde muhafaza etmelisiniz.
Kullanmaya başladığınızda ise buzdolabında saklayın benden size tavsiye.
Kullanım kolaylığı aşısından bu sosu 500grlık yada 250 grlık kavanozlara koyarsanız
daha kullanışlı olacaktır..
.................Afiyet Olsun....................
Kahvaltılık Sos Yapılışı
Kahvaltılık Sos Tarifi İçin Malzemeler
- 3 kilo kırmızı kapya biber,
- 1 kilo patlıcan,
- 5 kilo domates,
- 3 adet soğan,
- 1 çay bardağı sıvı yağ,
- 1 baş sarımsak,
- Tuz,
- Pul biber,
- Kara biber,
- Kekik.
Kırmızı biberler ve patlıcanlar herhangi bir yöntemle közlenip kabukları soyulur, çekirdekleri temizlenip robottan geçirilir.
Domateslerin kabukları soyulur ve robottan geçirilir.
Soğan ve sarımsakların kabukları soyulup tencerenin içerisine küçük küçük doğranır.
Üzerlerine 1 çay bardağı sıvı yağ ilave edilip biraz kavrulur.
Robottan geçirilen domates, biber ve patlıcanlar tencereye eklenip karıştırılır.
Ocağın üzerinde suyunu çekip koyu kıvam alıncaya kadar ara ara karıştırarak kaynatılır.
Sosun kıvamı koyulaşınca, tekrar el brendırından geçirilir.
İçerisine baharatlar katılıp karıştırılır ve ocağın üzerine alınır.
Orta ateşte koyulaşıncaya kadar ara ara karıştırarak kaynatılır.
Kıvamını alan kahvaltılık lutenitsa sos sıcak sıcak temizlenmiş ve kurutulmuş kavanozlara doldurulup kapakları sıkıca kapatılır.
Kavanozların kapakları alta gelecek şekilde ters çevrilip 7-8 saat soğuması ve kapakların tutması için bekletilir.
Kışın kullanmak üzere güneş görmeyen serin bir yere konularak muhafaza edilir.
Not;Kavanozların kapağı açıldığında buzdolabında muhafaza edilmelidir.
Kahvaltılarda ekmek üzerine sürülerek, et ve tavuk yemeklerinin yanında ve makarna sosu olarak da kullanılabilir.
- 4 kg etli domates
- 2 kg salçalık kırmızı biber
- 1 kg patlıcan
- Yarım baş sarımsak
- Yarım su bardağından biraz fazla zeytinyağ
- 2 çay bardağı sirke
- Çubruka (baharat)
- Tuz
Patlıcanları ve biberleri közleyip kabuklarını soyup küçük küçük doğrayın. Domateslerin kabuklarını soyup doğrayın ve tencereye alın.
Közlenmiş patlıcanları, biberleri ve sarımsakları da ilave edip ara sıra karıştırarak domatesler suyunu çekene kadar pişirin.
Domatesler suyunu çekince belender dan geçirin.
Zeytin yağ, sirke,çubruka ve tuzunu ekleyip sirke suyunu çekene kadar pişirin.
Sıcakken kavanozlara alıp ağzını sıkıca kapatın ve kavanozu ters çevirin. AFİYET OLSUN…
Közlenmiş patlıcanları, biberleri ve sarımsakları da ilave edip ara sıra karıştırarak domatesler suyunu çekene kadar pişirin.
Domatesler suyunu çekince belender dan geçirin.
Zeytin yağ, sirke,çubruka ve tuzunu ekleyip sirke suyunu çekene kadar pişirin.
Sıcakken kavanozlara alıp ağzını sıkıca kapatın ve kavanozu ters çevirin. AFİYET OLSUN…
Balkan mutfağının en meşhur ve leziz soslarından biridir. Domates, kırmızı biber, havuç ve sarımsak, zeytin yağı, tuz, karabiber ve şeker içerir.Makarnalar için mükemmel bir sos olarak ya da kahvaltıda ekmeğe sürülecek güzel bir salça olarak kullanılabilir.Balkanlarda lütenitsa büyük kazanlarda pişirilir.Dibinin tutmaması için sürekli karıştırılması gerekir ve gerçek lezzetini bu işlemden alır. Kavanozlara sıcak haliyle doldurularak konserve edilir.Bir kazanda ortalama 30 kavanoz lütenitsa hazırlanır. Ancak günümüzün kent mutfağında kazan kazan lütenitsa yapmak çok zor olacağı için, pratik bir tarifle evde daha az malzemeyle pişirilebilir.Bunun için 10 kg salçalık domates, 5 kg kırmızı biber, 2.5 kg patlıcan, 1 kg havuç, tuz, yağ, 1 çay bardağı sirke, 1 baş sarımsak gerekir.YAPILIŞI:* Önce patlıcanlar közlenir, soyulur ve bir kapta bekletirlir.* Domates, biber, havuçlar robottan geçirilip büyük bir pişirme kabına aktarılır. Yüksek ateşte pişirilmeye başlanır.* İyice pişene kadar bıkmadan, usanmadan karıştırılması gerekir. Yoksa dibi tutar, yenilmeyecek hale gelebilir.* Ocaktan alıp kavanozlara doldurmadan önce, ateşteyken göz kararı kadar tuz, yağ, 1 baş sarımsak ve 1 çay bardağı sirke eklenir.* Kavanozlara doldurulur, ağzı sıkıca kapatılır. Kavanozlarla birlikte içi su dolu bir kazanda yeniden pişirilir.Zahmetli görünse de tadından yenmez, sofraların vazgeçilmez lezzeti olur.Afiyet olsun
Malzemeler (5 kavanoz için) :
3 kg kırmızı biber
2 kg domates
1 kg patlıcan
3 adet havuç (kullanmadım)
1 baş sarımsak
1 su bardağı üzüm sirkesi
1 su bardağı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı toz şeker
1 yemek kaşığı tuz (damak tadına göre ayarlanmalı)
Tercihen 2 yemek kaşığı acı pul biber
Yapılışı :
-Kırmızı biberleri yıkayın. Yağlı kağıt serili fırın tepsisinde veya benim gibi anne mutfağında kurulu kuzine sobanın fırınında önlü arkalı közleyin. Közlenen biberleri hemen bir poşete koyup ağzını sıkıca bağlayın. 5dk kadar beklettikten sonra poşetten çıkarıp biberlerin kabuklarını kolayca soyun. (Hepsi birlikte közlenmediği için hepsini bir arada bu şekilde yapmıyorsunuz. Ben bu işlemi 4-5 kere tekrarladım). Kabukları soyulmuş biberleri küp şeklinde doğrayın.
-Domateslerin dip kısımlarına bıçakla + şeklinde bir çentik atın. Domatesleri yıkayın ve kaynar su dolu bir tencerenin içerisine atın. Kapağını kapatıp 3-4 dakika bekletin. Ardından buz gibi su dolu bir kabın içine domatesleri çıkarıp 5 dk kadar bekletin. Bu sayede büzüşen domateslerin kabuklarını kolayca soyup domatesleri küp küp doğrayın.
-Patlıcanları yıkayıp tıpkı kırmızı biberleri közlediğiniz gibi közleyip doğrayın.
-Doğranmış domatesleri derin bir tencereye ocağa koyun ve fokur fokur kaynayana dek bekletin. Fokurdayan domatesin altını kısıp , domates suyunu bırakana dek (Süre vermek zor, en az 1 saati gözden çıkarın. Domatesin katı hali kalmalı.) kaynatmaya devam edin.
-Suyunu kaybeden domatesin içine közlenmiş biber ve patlıcanları, soyulmuş sarımsakları ekleyip 5 dakika arayla sürekli karıştırarak yarım saat kadar orta ateşte pişirin. Özellikle patlıcanlar dibe tutmaya müsait olduğu için karıştırmak önemli.
-Pişen sebzeleri ben el blendrı yardımı ile püre haline getirin (Dilerseniz robotta da çekebilirsiniz). Bu blendırdan geçirme aşamasında biraz etrafa sıçrayabiliyor, muhafazalı bir yerde yapın :)
-Zeytinyağı, sirke, tuz, şeker ve dilerseniz acı pul biberi ilave edip iyice karıştırdıktan sonra sosu kavanozlara pay edin. Evvelinde tuzu damağınıza göre ayarlamayı unutmayın :)
-Kavanozları ben bulaşık makinesinin yüksek ayarında deterjansız olarak yıkadıktan sonra (tabii temiz kavanozları) kullandım. Kavanozların temiz ve kuru olması önemli. Sosu kavanozlara sıcakken doldurup kapaklarını sıkıca kapatın.Kavanozları ters çevirin. 1 gün sonra hava alıp almadıklarını kontrol edin. Karanlık bir yerde kapağı açılana dek tazeliğini koruyarak saklayın.
-Kavanozun kapağını açtıktan sonra sosu buzdolabında muhafaza edip kısa sürede tüketin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder