27 Ağustos 2008 Çarşamba

bulgur taşı

bulgur taşı


BULGUR ETKİNLİĞİ-BULGURUN ÖYKÜSÜ VE BULGUR EKMEĞİ

bulgurun öyküsünü ekledim.
yosunbukaylaguzelseyler.blogspot.com bloğundan alınmıştır
bulgurun yapılışını çok güzel tarif etmiş ben bile anladım
.
sepetimde de bulgur ekmeği çıktım yola..misafirliğe gidiyoruzz:)
''Buğday, yaşı binlerle ölçülen bir besin maddesi. Anadolu’daki kazılarda, tarımının İsa’dan yedi bin yıl öncesine uzandığını gösteren izler bulunmuş. Buğdayın geçmişiyle ilgili bilgimiz eskiden ören yerlerinde bulunan yangın benzeri olaylar sonucunda, yüksek ısı altında havasız kalarak kömürleşerek korunabilmiş buğday tanelerine dayanıyor.Uzmanlar buğdayı ve arpayı Mezopotamya uygarlıklarının en önemli öğelerinden biri sayar.Çünkü tarım, aynı yerde uzun süre kalmayı gerektirdiğinden binlerce yıldır sürdürülen göçebe avcı-toplayıcı yaşama son vermiştir...buğdayın masalı uzun da asıl konumuz bulgura dönelim.haziran-temmuz ayının yakıcı güneşi altında,başını eğmiş dolgun sapsarı başaklar harman yapılır.maalesef öğle sıcağında yapılır harman ekin sapları iyice kuru iken yoksa ayrılmaz..buğdayın bir kısmı bulgur için ayrılır,ayıklanır ve büyük kazanlarda suda kaynatılır.bir de türküsü vardır ya.. (Bulguru kaynatırlar/Serine yaylatırlar/ Yarim küçük ben cahil/ Dil verir, ağlatırlar...) bu haliyle bile çok lezzetli bir çerezdir.bezden yapılma büyük yaygılara serilir ve güneşte kurutulur.sıra kabuklarından ayırmak için dövme de.bunun için büyük içi oyuk kayadan yapılan dibekler kullanılır.her köyde 1 yada 2 tane mevcuttur.e haliyle tek başına olmaz.harman gibi imeci usulü ile yapılır.diğer adı-ödünçleme-hafif ıslatılmış buğdayları dibeğe doldurup soku denilen sopayı oyuğa sertçe indirerek dövülür buğdaylar.2-3 kadın dibeğin başında birinin sokusu dibeğin içinde ise ötekinin havadadır.sıra ile vururlar.dövülen yani kırılan buğdaylar -yarma -adını alır ve yaygıya serilir gene.biraz daha gölgede günletilince bez torbalara girmeye hazırdır.bulgur hala adını kazanamadı.bez torbalara kaldırdığımız yarma vardı ya -çorbaya-karalahana yemeğine katarız onu-birazı ayıklanır.temiz bir yaygının yada sofra bezinin üzerine bulgur kayaları(el değirmeni)-ya da namı diğer köy evinin mutfak robotu kurulur.üstteki delikten 1 avuç yarma konularak bir yandan da kolundan çevrilir.yarma azar azar konur ki güzel kırılsın çekilsin yoksa olduğu gibi fırlar kenarlardan bütün bütün..üstüste konan iki kayanın alttaki sabittir üstündeki altındakinin tam ortasındaki sabit kalın çiviye geçirilerek çevrildikçe çember çizer ve yarmaları bulgur haline getirir. zahmetlidir bulgur çekmek.kolay mı hızlıca çevirmek ağır kayayı.ben denedim ama sadece 2 çember çizdirebildim.hem de iki elimle kavrayarak kolunu.normalde tek elle çevrilip öteki elle yarma eklenir ortasındaki boşluğa.köy bulgurunun lezzeti de bir başkadır.sonra kalburla elenip kepeği ayrılır ve kullanıma hazır olur.çarşıdakiler gibi iri gösterişli değil tabi ki hala mütevaziliğini korur.pilavını suya salma yapar annem göz göz olunca da domates dilimleri dizer üstüne yağ-biber .demlenmeye bırakır.kısır yaparken ince bulgur yerine direk bu bulgur kullanılır.bunu derken incecik olmuyor tabi ki köftelik bulgur gibi.pilavlıkla köftelik arasında bir inceliğe sahiptir.biraz da sağlığa faydalarına değinelim.bulgur;karbanhidrat değeri düşük,protein ve posa(lif) miktarı yüksek bir besindir.hazımsızlığı engeller.kollesterol içermez.toplam yağ oranı da düşük olduğundan çok iyi bir diyet yemeğidir.içindeki zengin folik asit miktarından dolayı özellikle hamile kadınlara ve çocuklara yedirmek gerekir.Radyasyonu emmez ve radyasyona karşı dayanıklıdır. Bu nedenle bazı ülkelerde nükleer savaşlara karşı, askeri ve sivil amaçlar için stokta tutulan ürünlerdendir.Pişirme işlemi esnasında tanenin ruşeymin kısmında bulunan besin maddeleri tane içerisine nüfuz ettiğinden besin değeri diğer ürünlerden (ekmek, makarna) daha yüksektir.Pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı, küf oluşumuna karşı dayanıklıdır ve raf ömrü diğer ürünlerden daha uzundur.Dimyat' a pirince giderken evdeki bulgurdan oluruz ya bazen:)..hiç
düşündünüz mü nasıl çıkmış bu söz ortaya..işte hikayesi:'' Dimyat, Mısır'da Süveyş Kanalı ağzında bir limandır. Eskiden Mısır'ın meşhur pirinçleri, ince hasırdan örülmüş torbalar içinde buradan Anadolu'ya getirilirmiş. Dimyat'a pirinç almak için giden bir Türk tüccarının bindiği gemi, Akdeniz'de korsanlar tarafından soyulmuş ve adamcağızın bütün altınlarını almışlar.Binbir zorluk içinde İstanbul'a dönen pirinç tüccarı o yıl iflas etmiş. İstanbul'dan kalkmış, memleketi olan Karaman'a gitmiş. O sene tarlasından kalkan buğdayları da bulgur tüccarlarına sattığından, kendi ev halkı kışın bulgursuz kalmışlar.'' ilk resimdeki tokmak ve stündeki pervane gibi şey ilk el değirmeni.bu iki gri kayalar da bizim köydeki evimizdeki bulgur çekme kayaları.(yaptığım araştırmalarda bizimkiler gibi desen çizilmişini görmedim..övünmek gibi olmasın:)bazen mısırda çekeriz.arpa da.resimdeki dibek de toz kırmzı biber döverlerken çekildi.bulgurun yanısıra toz biber de dibekte dövülür.
bulgur ekmeği tarifi
bulgur ve ekmek kelimesini yanyana düşünemezdim bile.makarna varsa yemekte yanına pilav yapmak gibi bişey olurdu yanyana kullanınca.ilk gördüğümde ben de çok şaşırdım ve en dramatiği de bulgur gib çok değerli bizle özdeşleşen besinimizin yabancılar tarafından ekmeği yapılmasında.hadi itiraf edelim bulgurdan en fazla kaç çeşit yemek biliyoruz?pilav,kısır,köfteler,börek..başka benim aklıma gelmiyor..bazen de evde pirinç kalmadığında filan çook nadir olarak incesi dolmalara konur değil mi?hep ikinci roldedir bulgurumuz.gelin bu sefer baştacı edelim.ekmeğini yapalım.hani yere düşer de öpüp başımıza koyarız ya.... tarif world's bread'den(çeyrek ekmek:)
1/2 cup ince bulgur(90g)
3/4 cup kaynar su(180 ml)
1,5 cup tam buğday unu(235g)
1/2 cup un (75g)1 tsp tuz(7g)1 tbsp şeker
1/2 cup (60 g) ceviz
1,5cup ( 375 ml) süt
1/3 cup erimiş tereyağ(80g)
2 yumurta
1 paket kabartma tozu(10 g)
bulgura kaynar su ekleyip 30 dk bekletin.kuru malzemeleri bir kaba eliyoruz sıvı malzemeleri de yumurta ve yağdan başlayıp çırpıyoruz.sonra yavaş yavaş un karışımını yediriyoruz.kek kıvamında bir hamur olacak.en son ceviz ve bulguru ekleyip karıştırıp yağlı kalıba döküp pişiriyoruz.cam borcamın 2 büyüklüğünde ekmek kalıbımda pişirdim.isterseniz ekmek makinasında da olur.eğer şekerini artırırsanız kek gibi olur

Hiç yorum yok: