27 Ağustos 2008 Çarşamba

eski aletler

Harem dairesinin bahçesindeki''SOKU''.
Yarmayı pişirince sokuda büyük tokmaklarla döve döve parçalanır,
''BULGUR ve DÜĞÜ'' hazırlanırmış.

Fotoğrafı Gönderen : Dr. Ali Adil GÜNEREN El değirmeni.. altındaki büyük taş kütlesini bir tahta çatalın
ucuna yerleştirir, kaldıraç prensibinden faydalanarak, ağaçtan
oyulmuş ''TEKNE''de ''ÇEYNENMİŞ'' üzüm 'CİBRESİ'nden
çıkarılabilecek son şıra damlalarını toplar, gerekirse toprağa
yarı beline kadar gömülmüş ''SİRKE KÜPÜ''ne doldururlarmış.

Fotoğrafı Gönderen : Dr. Ali Adil GÜNER

Tekke Mutfağının Çömlekleri, Sofralar ve Yayık

Fotoğrafları Gönderen : Dr. Ali Adil GÜNEREN


Bağ Bozumu

Şekerpancarı ekiminin az yapıldığı eski günlerde, başlıca şeker kaynağı üzüm pekmezi idi. Bu yüzden bağ bozumu önemli idi. Akşamdan yakın akraba ve komşulara da haber verilir ve ertesi gün, erken saatte bağda olunurdu.


TGRT KEŞİF Programı - Sunucu Yeliz PULAT - 11.09.2001

Üzümler "Hağnu" veya "Üzüm selesi" denen seleler ile toplanır ve "Hağ" denen büyük, söğüt dalından örülmüş sepetlere toplanırdı. Daha sonra kağnı veya at arabasına konan üzüm hağları ile köye dönülürdü. Üzümler vakit geçirmeden ertesi gün, "Şinavat" denen, çok kalın bir ağaç kütüğünün oyulması ile yapılmış teknede ezilirdi. Daha sonra çıkarılan üzüm sularının bir kısmı sirke, geri kalanı pekmez yapılırdı.

Erişte Kesme

Eskiden olduğu gibi, günümüzde de hamur işleri köylülerimizin gıdaları içinde önemli bir yer tuttuğundan, erişte hemen hemen her ev tarafından kesilir. Erişte kesme işi de, diğer bir çok iş gibi, ortaklaşa ve yardımlaşarak yapılır.

Pelver (Salça) Yapma

Köyümüzde pelver iki çeşittir : Domates ve Kuşburnu Pelveri.

a) Domates pelveri : Son yıllarda çıkan, sert, kuru sera domateslerinden bu yapılmaz. Ekşi, sulu köy domatesleri toplanır. Yıkanır ve ezilir. Çekirdek ve kabukları, un eleğinden geçirilerek ayıklanır. Daha sonra büyük leğende kaynatılır. Altındaki ateşin çok harlı olmaması gerekir. Yoksa dibine tutar ve yanık kokusu olur. Normal ateşte, uzun sürede, karıştırılarak pişirilir.


Fotoğraf : Dr. Orhan YILMAZ - 20.09.2003

b) Kuşburnu pelveri : Yol kenarlarında biten, "Kuşburnu" denilen bitkinin meyvelerinden yapılır. Kuşburnu çok şifalı bir bitkidir. Âdeta bir C vitamini deposudur. 100 gr kuşburnunda, 100 gr portakalın tam 10 misli fazla C vitamini bulunur. Bilhassa yaşlı, hastalıktan yeni çıkmış, nekahat dönemindeki hastalar ve çocuklar için çok faydalıdır. Kuşburnu meyveleri toplanır. Yıkanır ve ezilir. Çekirdek, çekirdeğin etrafındaki kıllar ve meyve kabukları, un eleğinden geçirilerek ayıklanır. Daha sonra büyük leğende kaynatılır. Bunda da altındaki ateşin çok harlı olmaması gerekir. Yoksa dibine tutar ve yanık kokusu olur. Normal ateşte, uzun sürede, karıştırılarak pişirilir.

Seten Taşı

Yarma yapma

Buğday taneleri, içindeki öz kısmı iyice şişene kadar büyük kazanlarda kaynatılır. Kaynamış buğdaya "Hedik" denir. Daha sonra bu hedik, büyük çulların üstüne serilir ve güneşte kurutulur. Kurutulan hedik sokuda döğülür. Böylece kabuğu çıkarılmış olur. Daha sonra setende çekilir ve bir buğday tanesinin hemen hemen ikiye bölünmesinden oluşan yarma elde edilir.

ALTINDAL Ailesi Kepez Köyü'nde Seten Taşı Önünde

Tezek yapma

Tezek; sığır ve varsa mandanın dışkısından yapılan yakacağa denir. Hayvanların dışkısı günlük taze toplanır. İçine bir miktar saman katılır. Saman, tezeğin kuruyunca dağılmamasını sağlar. İkisi karıldıktan sonra, portakal büyüklüğünde topaklar yapılır ve elle bastırılarak yazılır. Yaklaşık 30 cm çapında plâkalar haline getirilen tezekler, ahır, samanlık, bahçe ve ev duvarı gibi, neresi bulunursa yapıştırılır. Tezeğin çabuk kuruması için, yapıştırılan yerin güneş görmesine dikkat edilir. Kuruyan tezekler, avluda müsait bir yere istiflenir ve kışın yakılır.

Seten Taşı - Soku ve Tokmakları - Bulgur El Değirmeni

Fotoğraflar : Dr. Orhan YILMAZ/Küçüközlü Köyü - 29.10.2003

Hiç yorum yok: