3 Eylül 2009 Perşembe

garayağ - zeytinden yapılıyormuş

Bu gun anneme telofon actim, hem hatirini sormak hem de garayagin (kara yag) nasil yapildigini sormak icin. Cocukken nasil yaptiklarini bir iki sefer gormustum, yalniz ayrintilari hatirlamiyordum.

Kibrista cikarilan gara yag Kibrisin her tarafinda bilinip cikarilan bir yag degildi. Ozellikle Baf bolgesindeki koylerde, cikarilan bir yagdi (simdi bircok kimse bilip cikariyormus ve garayagin fiyati normal zeytin yaginin iki kati) Rengi kola rengine yakin bir renkte olan gara yagin, diger zeytin yaglarina benzemiyen kendine ozgu bir koku ve tadi vardir. Yemeklerde, salatalarda, kavurmalarda Kibrislilar tarafindan tuketilen bir yagdir.

garayag (kara yag)

Olgunlasmis yesil zeytinler toplanir, yaprak ve dalciklari temizlenir ve Kazanlar icine konup kaynatilan zeytinler, kazandan cikarilip suyu suzulur, temiz bir yere yigilir.

Yigilan zeytinler 4-5 gun oyle durduktan sonra, biribirlerinin ustunde olmaycak sekilde genis bir alana yayilir (bu alan koylerde duz damlar uzerine serilen carsaflar olurdu) ve zeytinler gunde bir iki kez karistirilip 3-4 gun daha bekletilir.

zeytinler artik ogulasmis zeytin rengindeki gibi siyahtir. Zeytinler kofunlere doldurulup yag degirmenine goturuluyor. Bu zeytinlerden cikan zeytin yagi da Kibrisin garayagi olur.

Garayag tarifi icin unutup atladigim bir sey varsa, Kibrisli arkadaslarim ekleme yapsin ve ya duzeltsin.

Belki, Turkiyenin zeytin yagi cikarilan bolgelerinde de buna benzer bir uygulama ile yag cikariliyordur.

Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) Kitabı

BUĞDAY TATLISI
Buket hanim, paylasim icin tesekkurler. Hepsi de istah acici gorunuyor.

Ben bugday tatlisini (eger soz edilen ayni tatli ise) bugday dondurmasi olarak biliyorum.

bugday dondurmasi


Yeni toplanmis (eski olmiyan, bir yillik) bugday taneleri, tas degirmende ogutulur (Annemin tas degirmeni 3 yil oncesine kadar duruyordu, belki de bircok evde, kullanilmasa bile, hala daha vardir.)

Sonra ogutulen bugdaylar temiz bir bez (tulbend) icerisine konup bugdaylar disariya cikmaycak sekilde baglanir ve bir kap icerisindeki temiz suyun icerisinde bir gece birakilir.

Ertesi gun su, bugdayin saldigi nisasta ile beyazimsi bir renk alir. Bu beyazimsi su hafif ateste karistirarak peklesinceye kadar pisirilir (Mahallebi gibi, istenildigi kadar seker de piserken eklenir.)

sonra bir tepsi icerisine dokulur, kesilecek parcalarin uzerinde bir iki badem veya ceviz olacak sekilde, bademler veya cevizler konur. Soguduktan sonra istenilen buyuklukte kesilip servis yapilir.

Icerisine, cok guzel bir bugday kokusu sinmis, Guzel ve hafif bir tatlidir.

Zivaniya

Kıbrıs’ta yaygın bir üzüm ürünü de Zivaniya adlı içkidir. Sıkılıp şırası alınan üzüm posası alılmaz. Paslanmayan kaplara konup bir hafta kadar bekletilir. Kabuklar arasında kalan şıra yeterli değilse biraz daha şıra dökülür. Şarapta olduğu gibi kendiliğinden kaynamaya başlar. Bu duruma ulaşınca imbikten geçirilir. İlk ayrılan, hafif olan alkoldür. Derecesi yüksektir. O kadar ki, kibrit çakılıp yanına tutulduğunda yanar. Bu sebeple pazara sürülecek zivaniya daha düşük alkol derecesinde tutulur. Zivaniya içki olarak kullanıldığı gibi, ilaç ve dezenfekte aracı olarak kullanılır. Katkısız hali su rengi ile aynidir.

Oğuz M. Yorgancıoğlu ”Kıbrıs Türk Folkloru” (2000) Kitabı

Hiç yorum yok: