REÇELLER (Genel)
Şekerle pişirilen ağdalı yiyecek demek olan reçel, meyvelerden yapılır. Kuşkusuz her ülkenin meyveleri farklıdır. Bu sebeple her ülkede yapılan reçeller de farklıdır. Kıbrıs’ta yapılan reçeller de Kıbrıs’taki meyvelere göredir.
Macun ile reçel malzeme ve yöntem bakımından benzerlik olmakla birlikle üç temel farkları vardır.
Birinci fark, macunlar parçalar halindedir. Reçeller ise pelte halindedir. İkinci fark, macunlar tek başlarına yenirler. Reçel ekmeğe sürülüp yenir. Üçüncü fark, macunlar ikram aracıdır, reçel türleri doymak için yenir.
Kıbrıs’ta yapıldığı tesbit edilebilen reçeller şunlardır.
Ayva Reçeli
Böğürtlen Reçeli
Çilek Reçeli
Erik Reçeli
Kayısı Reçeli
Portakal Reçeli
Zerdali Reçeli.
Oğuz M. Yorgancıoğlu ”Kıbrıs Türk Folkloru” (2000) KitabıZerdali Reçeli
Olgun zerdaliler alınıp çekirdekleri çıkarılır. Güzelce yıkandıktan sonra bir buçuk okka zerdaliye bir okka şeker konur. Az da ekşi ilavesi ile kısık ateşe konur. Kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Soğuyunca kavanozlara konur ve sabahları ekmeğe sürülerek kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu ”Kıbrıs Türk Folkloru” (2000) KitabıKayısı Reçeli
Olgun kayısılar alınıp çekirdekleri çıkarılır. Sonra yıkanır. Bir buçuk okka kayısıya bir okka şeker konur. İçine az ekşi de sıkılarak, kısık ateşte, kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Soğuyunca kavanozlara konur. Sabahları ekmeğe sürülerek kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) KitabıBörüklen (Böğürtlen) Reçeli
Böğürtlen sulu dere kenarlarında yetişen dikenli bir bitkidir.Çok burun-filiz veren, sarmaşık gibi bir özelliği vardır. Uçları devamlı salkım meyveler verir. Önce yeşil olgunlaşınca koyu kahverengi renkte olur. Bol olduğu zaman Mayıs ve Haziran aylandır.
Bu dönemde toplanan börüklenler (böğürtlenler) yaprak ve saplardan ayrıldıktan sonra iyice yıkanır. Sonra bir okka börüklene bir okka şeker konur. Kısılı ateşte kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Kavanozlara konur. Sabahları ekmeğe sürülerek kahvaltı olarak yenir.
Son yıllarda yaşanan kuraklık nedeni ile böğürtlenler kurumuş azalmıştır. Hazır reçeller de bu reçel türünü unutturmuştur.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) KitabıPortokal (Portakal) Reçeli
Olgun portakallar alınır. İyice yıkanır. Yıkandıktan sonra kabukları soyulur. Sonra bıçakla iyice dilimlenir. Sonra bir buçuk okkaya, bir okka şeker konup ateşe konur. Kısık ateşle kıvamınına gelinceye kadar pişirilir.
Bazıları kabukları rendeleyip içine atarlar. Bu, reçele ayrı bir koku ve tat verir. Sabahları ekmeğe sürülerek, kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) KitabıErik Reçeli
Her türlü erikten yapılabilir. Reçel yapılacak erikler alınıp güzelce yıkanır. Sonra kaynatılır. Soğuduktan sonra elle, iyice ezilir. Ezilen erikler süzgeçten geçirilir. Çekirdek ve kabuklar ayrılır. Kalan peltenin her bardağı için bir bardak şeker ilave edilir. İçine de az ekşi sıkılır ve kısık ateşte kıvamına gelinceye kadar pişirilir. Soğuyunca kavanozlara konur. Sabahları ekmeğe sürülerek kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) KitabıAyva Reçeli
Olgun ayvalar alınır. Yıkandıktan sonra kabuklan soyulur.Ateşe konup kaynatılır. Soğumaya bırakılır. Soğuyunca elle iyice ezilir. Sonra süzgeçten süzülür. Çekirdekler ve sert kısımlar ayrılır. Kalan peltenin her bardağı için bir bardak şeker konur, içine de ekşi sıkılır. Kısık ateşte kıvamına gelinceye kadar kaynatılır. Soğuduktan sonra kavanozlara konup saklanır. Sabahları ekmeğe sürülüp kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) KitabıÇilek Reçeli
Toplanan olgun çileklerin yaprak ve sapları temizlenir. Suda iyice yıkanır. Bir buçuk okka çileğe bir okka şeker konur. İçine ekşi de sıkıldıktan sonra kısık ateşe konur. Kıvama gelinceye kadar ateşte tutulur. Kıvamına gelince soğumaya bırakılır. Sonra kavanozlara konup saklanır. Sabahları, ekmeğe sürülerek kahvaltı olarak yenir.
Oğuz M. Yorgancıoğlu "Kıbrıs Türk Folkloru" (2000) Kitabı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder